Χαιρετώ και σήμερα. Μετά από το χθεσινό μακελειό στο Σύνταγμα δεν είχα και πολύ όρεξη να ανεβάσω ταινιούλα σήμερα. Σιγά την απώλεια θα μου πείτε, δίκαιο θα έχετε. Έχω βαρεθεί πλέον να βλέπω τα ίδια και τα ίδια: κλέψιμο, δολοπλοκίες, ξύλο, βανδαλισμούς και, και, και….Μέχρι να μπορέσω να φύγω από αυτή τη κωλοχώρα πάντως, θα προσπαθώ να κάνω αυτό που γουστάρω, όπως γουστάρω και εκεί που πάει να με πάρει από κάτω, θα μου δίνω ένα χαστούκι και θα συνέρχομαι και πάλι…So θα κάνω και πάλι αυτό που μου αρέσει και απολαμβάνω: θα γράψω και σήμερα για μια ταινία που προσωπικά την βρήκα άξια ‘ανεβάσματος’ και θα αφήσω για 2 ωρίτσες όλα τα υπόλοιπα έξω από το μυαλό μου. 2 ωρίτσες μόνο ζητώ…
Μια παρέα πλουσίων καταφθάνουν σε μια τεράστια και λουσάτη έπαυλη, οπού πρόκειται να δοθεί ένα εξαιρετικού γούστου δείπνο. Λίγο μετά το τέλος του φαγητού όλοι οι παρευρισκόμενοι θα αποφασίσουν χωρίς καμιά προφανή αιτία να περάσουν το βράδυ στο σπίτι της οικοδέσποινας, κατασκηνώνοντας στην ουσία μέσα στο σαλόνι με τους μισούς να κοιμούνται στο πάτωμα και τους υπόλοιπους σε πολυθρόνες, καναπέδες και καρέκλες. Το επόμενο πρωί θα βρεθούν αντιμέτωποι με μια πολύ περίεργη κατάσταση, όταν συνειδητοποιήσουν οτι δε μπορούν να περάσουν το κατώφλι του δωματίου και οτι είναι παγιδευμένοι μέσα σε αυτό. Χωρίς κανένα ορατό εμπόδιο και την παραμικρή νύξη ως προς το ποιά είναι η αιτία αυτής της κατάστασης, μια ολόκληρη ομάδα αριστοκρατών θα βρεθεί εγκλωβισμένη μέσα στο σπίτι και θα αναγκαστεί να έρθει αντιμέτωπη με τα πιο πρωτόγονα ένστικτα της ανθρώπινης φύσης….
Ο σκηνοθέτης της ταινίας Luis Bunuel υπήρξε μια από τις σημαντικότερες, και πιο ιδιόρρυθμες φυσιογνωμίες της κινηματογραφικής ιστορίας. Ο Bunuel υπήρξε ένθερμος εκφραστής του ρεύματος του σουρεαλισμού, γεγονός που φαίνεται σε πολλές από τις ταινίες του που άφησαν και αυτές με τη σειρά τους, το δικό τους στίγμα στον παγκόσμιο κινηματογράφο. Ανήσυχη φύση από τα πρώτα του δημιουργικά χρόνια, συνεργάστηκε με εξέχουσες προσωπικότητες των τεχνών, όπως με τον εξίσου ιδιόρρυθμο Salvador Dali για τις ανάγκες μιας από τις πρώτες του ταινίες: τον “Ανδαλουσιανό Σκύλο”, μια μικρής διάρκειας ταινία, που ταρακούνησε από νωρίς (μόλις το 1929) τον κόσμο της σκηνοθετικής προσέγγισης και των τολμηρών θεμάτων που παρουσίαζε, καθώς σεξουαλικότητα και θρησκεία μπλέκονταν μεταξύ τους με έναν προκλητικό τρόπο που έκανε αίσθηση.
Ο Bunuel δεν έμενε πάντα πιστός στην σουρεαλιστική του δουλειά, αλλά τόλμησε να δοκιμάσει και άλλα είδη, όπως αυτό του νεορεαλισμού με ταινίες όπως το “Los Olvidados” (1950) οπού παρακολουθούμε τη ζωή των εξαθλιωμένων παιδιών στο Μεξικό, αλλά και το “Nazarin” (1959) οπού επικεντρώνεται στην παρουσίαση της πορείας ενός ιερέα προς την υπέρτατη, προσωπική του αρετή. Προσωπική μου άποψη μιας που έτυχε να παρακολουθήσω τις ταινίες αυτές στο φεστιβάλ είναι οτι χάνουν πολύ από την ιδιαίτερη φύση του σκηνοθέτη και περιορίζονται στην απεικόνιση ρεαλιστικών, καθημερινών καταστάσεων. Εξαιρετικά παραδείγματα ρεαλιστικού κινηματογράφου και σκηνοθεσίας, αλλά χωρίς καμιά περαιτέρω διάσταση. Αντιθέτως τα σουρεαλιστικά του διαμάντια όπως το “Viridiana” (1961) με ρεαλιστική μεν ιστορία, εφευρετικά στοιχεία δε που την κατατάσσουν στις καλύτερές του, το “Belle de Jour” (1967) και κυρίως το καλύτερό του κατά πολλούς “L’Ange Exterminateur” (1962), αποτελούν εξαιρετικά καλλιτεχνικά δημιουργήματα, πολυεπίπεδα και ουσιώδη.
Πολλές από τις ταινίες του έχουν ως χαρακτηριστικό την έντονη κριτική που ασκούσε (τις περισσότερες φορές σε δεύτερη ανάγνωση) στην κοινωνία της μπουρζουαζίας, αλλά και στην θρησκεία και κυρίως στον Καθολικισμό. Αυτά είναι τα βασικά χαρακτηριστικά που συναντάμε και στην σημερινή ταινία. Ο Bunuel θέλοντας να κριτικάρει έντονα την τάξη των μεγαλοαστών και των κτηματιών, επιλέγει εδώ έναν αλληγορικό τρόπο προκειμένου να παρουσιάσει την ματαιοδοξία και το βόλεμα στην καλοπέραση αυτών των ανδρών και των γυναικών. Τους βάζει λοιπόν σε ένα χλιδάτο σαλόνι και θέτει κάποια αόρατα όρια, τα οποία τα άτομα αυτά δεν μπορούν να ξεπεράσουν, χωρίς όμως να καταλαβαίνουν το γιατί. Οι πόρτες είναι ανοιχτές, η ζωή έξω από το σπίτι συνεχίζεται και όμως εκείνοι απλά δεν μπορούν να κάνουν το σωτήριο βήμα προς τον διάδρομο του σπιτιού. Αυτό ο κατά κάποιον τρόπο αυτοπεριορισμός τους θα έχει σαν αποτέλεσμα να αναζητήσουν το θηρίο που ο καθένας κρύβει μέσα του. Η έλλειψη φαγητού και νερού θα τους οδηγήσει στα όρια της παράνοιας και όσοι είναι τυχεροί στον θάνατο. Οι εντάσεις, οι καυγάδες και οι γκρίνιες θα αποτελούν πλέον την ζοφερή καθημερινότητα τους και θα μάθουν με τον πιο σκληρό τρόπο πως είναι να ζεις μέσα στην εξαθλίωση, την πείνα και την φτώχεια. Πως μπορούν τώρα να βοηθήσουν τα λεφτά;
Θα μπορούσαμε να κάνουμε λόγο για μια σκηνοθεσία δωματίου, καθώς ελάχιστα ξεφεύγει συνολικά η κάμερα από την κατάσταση των εγκλωβισμένων στο σαλόνι. Η διαρκής εναλλαγή από πρόσωπο σε πρόσωπο δημιουργεί σύγχυση και αποτελεί και προκαλεί μια έντονη ανησυχία επικείμενων κακών μαντάτων. Ο Bunuel πολύ επιτυχημένα κάνει το δικό του σχόλια για μια ακόμη φορά απέναντι στη ζωή της αστικής τάξης και τους βάζει να το πληρώσουν με τον χειρότερο τρόπο. Το γεγονός μάλιστα οτι φαίνεται ουσιαστικά να περιορίζονται από τους ίδιους τους τους εαυτούς, παραπέμπει σε μια κατάσταση εσωτερικής διεργασίας που έχουν ίσως αρχίσει να πραγματοποιούν μέσα τους, σε μια απέλπιδα προσπάθεια να ξεφύγουν από τον κόσμο των κρυστάλλινων ποτηριών και του ακριβού χαβιαριού, και να φτάσουν σε μια πολυπόθητη εξιλέωση. Ή μήπως οχι;
Ένα από τα χαρακτηριστικά των ταινιών του είναι ηα παρουσία ζώων που δεν έχουν καμία σχέση με την πλοκή της ταινίας. Στην προκειμένη περίπτωση βέβαια τα πρόβατα ίσως να παίζουν και τον δικό τους αγνό ρόλο, αλλά σίγουρα η χαριτωμένη…αρκουδίτσα που κάνει την εμφάνιση της, δεν έχει καμία λογική. Όταν μάλιστα είχε ερωτηθεί ο Bunuel γιατί την είχε βάλει είχε απαντήσει απλά: “επειδή στον πατέρα μου άρεσαν οι αρκούδες”…
Υ.Γ1: Χλευασμός υπάρχει και για την Εκκλησία. Ο τρόπος με τον οποίο επιτυγχάνεται είναι εμφανής στο τέλος της ταινίας. Και έχει τόσο δίκαιο…
Υ.Γ2: Ο τίτλος της ταινίας δικαιολογείται απόλυτα σε περίπτωση που αναρωτιέστε, και μάλιστα εάν είστε λίγο προσεκτικοί θα καταλάβετε και το γιατί μιας που θα το δείτε με τα μάτια σας ; )
Traileraki δε βάζω γιατί αυτά που υπάρχουν δε τα λες ακριβώς trailer….
TRIVIA
- O Bunuel αργότερα δήλωσε σε μια συνέντευξή του οτι θεωρεί την ταινία μια αποτυχία και οτι εάν την είχε γυρίσει αργότερα στο Παρίσι θα είχε ωθήσει τα όρια ακόμα παραπέρα, οδηγώντας τους ήρωές του σε κανιβαλισμό!
- Η προβολή της είχε απαγορευτεί στην Ρωσία, στην οποία θεωρήθηκε οτι η ιστορία για κάποια άτομα που δεν μπορούν να φύγουν από ένα πάρτυ είναι προσβλητική και…αντι-κυβερνητική. (οτι να’ναι επίσης…)
Cinestalmeni 